Nadszedł czas świątecznych przygotowań. Z tym nierozerwalnie wiąże się temat prezentów. Coraz częściej decydujemy się na zakupy przez Internet – szybciej, bez kolejek, być może taniej. Według ostatnich statystyk, szacunkowa roczna wartość sprzedaży w handlu elektronicznym w Wielkiej Brytanii sięgnęła ponad £500bn, przy czym tendencja jest wzrastająca. W tym kontekście warto więc wspomnieć o pewnych wymogach prawnych obowiązujących przedsiębiorców prowadzących działalność na odległość oraz o pozycji konsumenta uczestniczącego w tego rodzaju obrocie.
Mianowicie, jako punkt wyjściowy, przede wszystkim odpowiednia informacja. Konsument musi wiedzieć nie tylko co i za ile kupuje, ale również na jakich zasadach odbywa się sprzedaż i kim jest sprzedawca. Zastosowanie mają tu odpowiednie przepisy Ustawy o Spółkach z 2006 roku, w tym przepisy wykonawcze z roku 2015 dotyczące obligatoryjnego ujawniania określonych informacji handlowych, takich jak nazwa spółki, jej kapitał, dyrektorzy czy też siedziba.
Niezwykle istotnym elementem z punktu widzenia interesów konsumenta jest bezpieczeństwo transakcji i ochrona kupującego. Tu znaczenie mają przepisy Ustawy o Prawach Konsumenckich z roku 2015. Szczegółowe kwestie związane i wynikające z umów sprzedaży towarów i usług na odległość określone są przepisami wykonawczymi z 2013 roku dotyczącymi m.in. zasad związanych z wcześniejszym zakończeniem umowy czy dodatkowych obciążeń po stronie konsumenta w określonych sytuacjach. Warto wspomnieć o tym, iż od października 2014 roku, mocą Regulacji wprowadzających zmiany do przepisów dotyczących ochrony konsumenckiej, wzmocniono ich pozycję poprzez zwiększenie praw w zakresie dochodzenia roszczeń, zwłaszcza w kontekście nieuczciwych praktyk handlowych. Przykładowo wymienić tu można prawo do odszkodowania czy do obniżki ceny.
Temat ochrony i praw konsumenckich w sprzedaży towarów, w tym na odległość jest niezwykle obszerny i wielowątkowy. Niemniej warto wspomnieć tu o określonych standardach, których naruszenie może stanowić podstawę do dochodzenia roszczeń prawnych. Przede wszystkim sprzedawany towar musi spełniać standardy jakości, którą można obiektywnie zweryfikować biorąc pod uwagę przykładowo opis produktu czy jego cenę. Jakość to również stan i kondycja produktu, jego wygląd, wykończenie, brak widocznych wad, bezpieczeństwo, trwałość czy też ogólna lub celowa przydatność użytkowa. Jeśli bowiem sprzedawany towar nie odpowiada warunkom zawieranej umowy, wówczas kupujący może skorzystać z krótko-terminowego prawa do odmowy jego przyjęcia za zwrotem jego ceny bądź do innych roszczeń, w tym odszkodowania, w zależności od okoliczności sprawy. Co ważne, co do zasady przez okres pierwszych 6 miesięcy od daty zawarcia umowy, konsument dochodzący naprawy, wymiany towaru lub redukcji jego ceny nie musi udowodnić, iż towar był wadliwy, to sprzedający musi wykazać, iż towar nie był wadliwy.
W kontekście sprzedaży na odległość, celem wspomnianych regulacji prawnych (Regulations SI 2013/3134 oraz SI 2015/1629) jest zapewnienie, iż konsumenci negocjujący tego typu umowy mają podobną pozycję do tych, którzy dokonują zakupów osobiście w sklepach. Chodzi tu przede wszystkim o wzmocnienie zaufania do sprzedaży z użyciem środków komunikacji na odległość, zwłaszcza przez Internet. Główny nacisk kładzie się tu na element informacyjny transakcji. Informacja dotycząca stron umowy, towaru i warunków sprzedaży musi być łatwo dostępna, przejrzysta i w pełni zrozumiała.
Zwłaszcza ma to znaczenie w odniesieniu do takich elementów umowy jak płatność czy też dopuszczlność i warunki jej rozwiązania. Co do tego ostatniego, z zastrzeżeniem określonych wyjątków, konsument może odstąpić od umowy w przewidzianym do tego okresie czasu (tzw. canellation period) bez podania przyczyny. Zazwyczaj okres ten to 14 dni od daty zawarcia umowy o świadczenie usług lub od daty dostawy w przypadku sprzedaży towarów. Jeśli sprzedający nie dopełni obowiązku w zakresie podania wymaganych prawnie informacji, wówczas okres ten może zostać wydłużony do 1 roku. Ważne jest, by konsument wypowiadający umowę odpowiednio poinformował sprzedającego o rozwiązaniu umowy, tak, by w razie sporu móc wykazać ten fakt. Sprzedający musi dokonać zwrotu zapłaconej ceny bez zbędnej zwłoki, nie później niż 14 dni od otrzymania z powrotem towaru czy też powiadomienia o decyzji o odstąpieniu od umowy, w zależności od okoliczności sprawy.
Okres przedświąteczny to czas niewątpliwie wyjątkowy, dla wielu radosny. Niech jednak wir zakupów nie przesłoni nam zwykłej ostrożności. Brak czujności bowiem może zostać brutalnie wykorzystana przez nieuczciwych handlowców, dla których liczy się tylko zysk. Zawierając transakcje przez Internet nie zapominajmy więc czytać ich warunków tak, by je świadomie akceptować i cieszyć się spokojnie z dokonanych zakupów.
Spokojnych, Wesołych i Bezpiecznych Świąt Bożego Narodzenia składają Wam prawnicy i pracownicy kancelarii Euro Lex Partners® (City Londyn). Do usłyszenia w Nowym Roku!
Artykuł przygotowany dla: Gazeta Londyńska, Wyd. 97, UK